Opvang asielzoekers

Het college van Burgemeester en Wethouders heeft het perceel aan de Van den Elsenstraat 36 in december 2023 ter beschikking gesteld aan het COA voor de realisatie van een opvanglocatie voor asielzoekers. Het COA moet daarvoor een plan indienen bij de gemeente. Het COA doet op dit moment onderzoek naar de locatie en heeft nog geen officieel plan ingediend voor realisatie van een opvang.

Veel gestelde vragen en antwoorden opvanglocatie Van den Elsenstraat

Algemeen

Wat is het verschil tussen een asielzoeker en een vluchteling?

Volgens het VN-Vluchtelingenverdrag uit 1951 is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: afkomst, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur.

Vluchtelingen kunnen asiel krijgen wanneer ze risico lopen op marteling of een onmenselijke of vernederende straf. Ook wanneer de situatie in een land bijzonder onveilig is, bijvoorbeeld wanneer er een oorlog is, kan een persoon asiel krijgen.

Ruim 150 staten hebben zich bij het VN-Vluchtelingenverdrag aangesloten. Nederland deed dat in 1956. Iedere staat, die het verdrag heeft ondertekend, moet zich aan de regels van het verdrag houden. Dit betekent onder andere dat vluchtelingen en asielzoekers niet mogen worden teruggestuurd naar een land waar ze gevaar lopen. In Nederland beslist de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) tijdens de asielprocedure over de asielaanvraag en of de asielzoeker erkend wordt als vluchteling.

Asielzoekers zijn personen die hun eigen land verlaten hebben en bescherming zoeken in een ander land. Wanneer ze asiel aanvragen doen ze een beroep op het VN-Vluchtelingenverdrag en willen ze erkend worden als vluchteling. Ze moeten zich voor een asielaanvraag melden in het aanmeldcentrum in Ter Apel of op Schiphol om de asielprocedure te starten. Zolang ze nog niet erkend zijn als vluchteling, worden ze asielzoeker genoemd en hebben ze minder rechten.

Welke instantie is verantwoordelijk voor de realisatie van de opvanglocatie?

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers in Nederland tijdens de asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland, tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Voor vragen, meer informatie over het COA en contactgegevens kunt u terecht op www.coa.nl (Deze link gaat naar een andere website).

De verantwoordelijkheid voor de bouw en het beheer van de opvanglocatie in Son en Breugel ligt bij het COA. Deze organisatie is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland.

Wat is de status van de ontwikkeling van de opvanglocatie?

Het COA kampt met capaciteitsproblemen, waardoor planvorming langer op zich laat wachten. We kunnen daarom nog niet aangeven wanneer het COA een concreet plan bij ons gaat indienen. Mogelijk duurt dat nog enkele maanden. De organisatie is op dit moment bezig met technisch onderzoek.

Vragen, die gaan over de opvanglocatie zelf (zoals start bouw, uiterlijk, openbaar vervoer, bewoners), kunnen we op dit moment nog niet beantwoorden. 

Het spreekt voor zich dat onderwerpen, zoals het waarborgen van leefbaarheid en veiligheid, voor inwoners en voor bewoners van de opvanglocatie voor de gemeente belangrijke aandachtspunten zijn.

Waarom heeft de gemeente het perceel beschikbaar gesteld aan het COA voor de opvang van asielzoekers in Son en Breugel?

Met de Spreidingswet (ingang per 1 februari 2024) en de enorme druk op centra als Ter Apel en Budel heeft de gemeente zelf het initiatief genomen om een locatie te vinden voor de realisatie van een opvang. 

Voor Son en Breugel betekent dat ons gevraagd wordt om 119 mensen op te vangen.

Vanuit menselijk oogpunt moeten én willen we ook in een bijdrage leveren aan de opvang van mensen die hun eigen land verlaten hebben en bescherming zoeken in Nederland. De gemeenteraad vroeg ons ook om actief te zoeken naar mogelijkheden hiervoor. Zie hiervoor Motie noodopvang vluchtelingen pvdagl e.a. (sonenbreugel.nl)

Hoeveel mensen kunnen er op de locatie aan de Van den Elsenstraat opgevangen worden?

We gaan uit van minimaal 48 en maximaal 70 asielzoekers. Het exacte aantal is niet bekend. Dat komt omdat het COA nog geen aanvraag heeft ingediend voor de realisatie van de opvang.

De taakstelling is opvang van 119 mensen. Komt er dan een tweede locatie?

Bij de aankoop van het perceel aan de Van den Elsenstraat 36 gingen wij uit van de toen geldende taakstelling van 65 tot 70 mensen. Bij de invoering van de Spreidingswet (1 februari 2024) bleek dat Son en Breugel naar verwachting 119 asielzoekers moet opvangen. De locatie Van den Elsenstraat 36 kan niet in dit aantal voorzien. We zoeken naar een extra locatie om te kunnen voldoen aan deze vernieuwde taakstelling. Dat doen we samen met de provincie en regiogemeenten.

Wie betaalt de kosten voor de opvang van de asielzoekers?

De gemeente Son en Breugel heeft het perceel gekocht. Op die manier houden we zelf de regie. De kosten voor de opvang van asielzoekers liggen bij het COA. Volgens de Spreidingswet is de gemeente verantwoordelijk voor het organiseren van opvanglocaties voor asielzoekers. 

We vangen in Son en Breugel al Oekraïense vluchtelingen op. Waarom is ervoor gekozen om ook asielzoekers op te vangen?

We staan in Nederland samen voor de opvang van vluchtelingen en asielzoekers. Naast Oekraïense vluchtelingen hebben ook andere mensen die hun land verlaten en bescherming zoeken in een ander land onze hulp nodig. Wij moeten en willen daarbij helpen.

Over het proces

Waarom zijn omwonenden pas geïnformeerd nadat de koop van het perceel rond was?

Iedere gemeente moet bijdragen aan de opvang van asielzoekers. Het college heeft de verantwoordelijkheid genomen voor het zoeken naar en het vinden van een mogelijke opvanglocatie in Son en Breugel. Ondanks dat we op dat moment nog in afwachting van het COA waren en dus ook niet meer informatie hadden, vonden we het belangrijk om de gemeenteraad en inwoners al vroegtijdig in het traject te betrekken. Dat is ook lastig, omdat wij net als de gemeenteraad en inwoners nog in afwachting waren van verdere informatie.

Waarom mochten inwoners niet meebepalen over de locatie?

Het college heeft de verantwoordelijkheid genomen voor het maken van de locatiekeuze. Daarna heeft de gemeente de locatie ter beschikking gesteld aan het COA. De omwonenden zijn hierover geïnformeerd. Zij worden betrokken in het proces van realisatie van de opvang.

Hoe worden omwonenden betrokken bij de realisatie van de opvang?

Dat is nog niet bekend. Als het COA een plan ingediend heeft, volgt hierover meer informatie.

Over de opvanglocatie

Hoe is de gemeente tot de keuze voor deze locatie gekomen?

We hebben in het voorjaar van 2023 locaties aan de Veerstraat en in het buitengebied in Sonniuswijk samen met het COA bekeken. Deze locaties bleken vooral geschikt te maken voor grotere groepen asielzoekers. Omdat we dit niet passend vonden bij onze schaalgrootte en omdat andere ontwikkelingen op deze locaties in de weg zouden staan, zijn deze plekken afgevallen.

Vervolgens zijn er geen nieuwe locaties gevonden. Toen het perceel aan de Van den Elsenstraat 36 te koop werd gezet, hebben wij besloten om het aan te kopen.

Op het moment van de aankoop hadden we over deze locatie nog geen overleg met COA gehad. Zou de locatie niet geschikt bevonden zijn door het COA, dan bestond de mogelijkheid om deze locatie in te zetten als ontwikkellocatie voor bijvoorbeeld woningbouw. Dat gebeurt alsnog op het moment dat deze locatie niet meer nodig is als opvanglocatie. 

Deze locatie staat huidige en toekomstige (woningbouw)ontwikkelingen niet in de weg, de mogelijkheid die de locatie biedt is passend bij schaalgrootte van onze gemeente. Daarbij zijn er voorzieningen in de buurt. 

De gemeente heeft het perceel gekocht van een private partij. Mag dat?

Het college van Burgemeester en Wethouders is bevoegd om het perceel en gebouw aan te kopen. Zie artikel 160 lid 1e van de Gemeentewet: ‘Het college is in ieder geval bevoegd tot privaatrechtelijke rechtshandelingen van de gemeente te besluiten’. U kunt de gemeentewet inzien op internet: https://wetten.overheid.nl.

Wat gebeurt er zodra het COA een plan voor realisatie van een opvang bij de gemeente indient

Om de opvang te kunnen realiseren, moet het COA eerst een plan maken en een aanvraag doen bij de gemeente. De gemeente neemt deze dan in behandeling. Voor de komst van de opvang moet het omgevingsplan (dat heette vóór 1 januari 2024 bestemmingsplan) aangepast worden. Daarvoor start de gemeente dan een ruimtelijke procedure. In deze procedure is opgenomen dat het COA de direct omwonenden en andere belanghebbenden betrekt bij de plannen voor de opvanglocatie.

Ik wil een verzoek indienen voor nadeelcompensatie (voorheen planschade). Hoe doe ik dat?

Als u denkt dat uw woning minder waard wordt door de komst van een opvanglocatie, dan kunt u een verzoek tot nadeelcompensatie indienen. Als hier volgens de wet recht op is, krijgt u nadeelcompensatie.

Een verzoek hiervoor kunt u indienen wanneer het besluit definitief is, dus als alle ruimtelijke procedures afgerond zijn.

Kan ik bezwaar maken tegen de locatie?

Dat kan op dit moment nog niet. Het COA heeft nog geen plan ingediend voor de realisatie van een opvanglocatie

Ik wil graag met iemand spreken omdat ik zorgen en vragen heb.

Dat kan. U kunt een mail sturen naar Simon Le Fèvre via locatievandenelsenstraat@sonenbreugel.nl. Vergeet niet uw naam en telefoonnummer te vermelden.

Staat uw vraag er niet bij? Mail ons dan via locatievdelsenstraat@sonenbreugel.nl.