Ontwikkeling bosrand Gentiaan

De bosrand langs de Gentiaanlaan krijgt dit jaar een nieuwe inrichting. We creëren een geleidelijke overgang van een kruidenrijke berm, via struiken, naar het achterliggende bos. Van laag naar hoog. Dit verbetert de biodiversiteit, klimaatbestendigheid, verkeersveiligheid en brandveiligheid. 

Op diezelfde plek, tot aan de rotonde Australiëlaan, worden extra elektriciteitskabels gelegd om het energienetwerk te versterken. De huidige voorziening voldoet niet aan het elektriciteitsverbruik in de (nabije) toekomst. Door de verbreding van de bosrand, kunnen de werknemers van Enexis veilig hun werk uitvoeren en is er minimale overlast op de weg voor de weggebruikers.  

Wat gaat er gebeuren?

De werkzaamheden voor de stroomkabels worden volledig vanuit de berm uitgevoerd. Hiervoor halen we een bredere strook (minimaal 9 meter) begroeiing (jonge bomen) weg. Omdat de afstand van de bosrand tot aan de weg varieert, wordt op sommige plekken meer verwijderd dan op andere. Na de werkzaamheden ontstaat tijdelijk een open en kaal aanzicht. De bosrand wordt opnieuw glooiend aangeplant en heeft tot 5 jaar nodig om zich te ontwikkelen tot een gevarieerde bosrand. Na de afronding van de kabelwerkzaamheden richten we de bosrand opnieuw in. Middels een geleidelijke overgang van een bloemrijke berm, via struiken, naar het achterliggende bos. Van laag naar hoog, zoals te zien is op de afbeelding. Aan de buitenste bermrand wordt een bloemrijk kruidenmengsel ingezaaid. Dit zorgt in het eerste groeiseizoen al voor een aantrekkelijk aanzicht.

De aanpassingen aan de bosrand hebben veel voordelen

  • Een bloemrijk kruidenmengsel in de voorste bermrand, zorgt in het eerste groeiseizoen al voor een aantrekkelijk aanzicht en biedt een waardevolle voedselbron voor insecten;
  • Verschillende struiksoorten langs de bosrand zorgen voor een gesloten rand met meer variatie. Zo ontstaat een gevarieerder leefgebied waar meer soorten planten, dieren en insecten van profiteren;
  • De gesloten bosrand vormt een beschermende laag rond het bos en versterkt het unieke bosklimaat. Dit maakt het bos weerbaarder tegen extreme weersomstandigheden. In de zomer blijft het koeler en vochtiger en wind droogt het bos minder snel uit. Dit klimaat biedt planten en dieren extra bescherming, vooral bij hitte en droogte. Het bosklimaat verschilt duidelijk van dat van het open gebied eromheen;
  • Een wadi in de berm bij de kruising met de Bestseweg, vangt overtollig regenwater op tijdens piekbuien en voorkomt wateroverlast op de weg. Bovendien ontstaat hierdoor plaatselijk een natter leefmilieu, wat de biodiversiteit in het gebied vergroot;
  • Op deze plek lopen reeën, die door de bosrand tot aan de weg te dicht bij het verkeer komen. Dit vergroot het risico op aanrijdingen. Door de bosrand iets terug te leggen, verkleinen we de kans op gevaarlijke situaties;
  • De spontane groei van dennen belemmert op sommige plekken het zicht en vermindert de verkeersveiligheid. Om dit te verbeteren, snoeiden we tot nu toe de naaldbomen. Dit veroorzaakt op termijn kale stammen, wat op sommige plekken nu al zichtbaar is. Deze open plekken maken het bos kwetsbaarder. Juist door de bosrand iets terug te leggen en opnieuw te sluiten, verbeteren we het zicht, verhogen we de verkeersveiligheid en beschermen we het bosklimaat.
  • Het vrijkomende hout verwerken we in takkenrillen langs de bosrand. Dit biedt schuilplaatsen voor dieren en insecten en draagt bij aan de verrijking van de bodem met voedingsstoffen;
  • Naaldbomen branden sneller dan struiken met blad. In droge zomers kunnen branden, bijvoorbeeld door een weggegooide sigarettenpeuk, snel overslaan naar het bos. Het vervangen van grove dennen door een mantel van struiken verkleint het risico op natuurbranden;

Wat gaat u merken?

  • De huidige naaldbomen worden verwijderd, wat tijdelijk zorgt voor een kaal aanzicht in het bos. Ook kan er tijdelijk meer geluid van de weg hoorbaar zijn in het Sonse bos.
  • De werkzaamheden van Enexis zorgen voor beperkte verkeersoverlast. De rijbaan wordt gedurende 1 week voor de helft afgezet.

Wat is de planning?

Er is een ecologisch onderzoek gedaan waaruit blijkt dat het een bosrand zonder leven is. Deze aanpak zal dus zorgen voor betere ecologie. Ook is er archeologisch onderzoek gedaan waar niks naar voren is gekomen. Er wordt nog onderzoek gedaan naar explosieven. Voorafgaand moet er een aantal bomen in de bosrand worden verwijderd. Dat gebeurt in de laatste week van januari 2025. In februari 2025 start Hurkmans met werkzaamheden aan de elektriciteitskabel. De herinrichting van de bosrand begint zodra deze werkzaamheden zijn afgerond. Vanaf het groeiseizoen van 2025 zullen de eerste bloemen en kruiden aan de rand zichtbaar zijn. De struiken in de bosrand daarachter heeft 5 jaar nodig om groot en stevig te worden.

Naar aanleiding van deze ontwikkeling organiseert IVN met Ecologisch Son en Breugel een lezing over de ecologische waarde van een goede bosrand. 

Veel gestelde vragen en antwoorden

Hoe gaat de bosrand eruit zien?

Er komt een geleidelijke overgang van een kruidenrijke berm, via struiken, naar het achterliggende bos. Van laag naar hoog, zoals te zien is op de afbeelding. Aan de buitenste bermrand wordt een kruidenmengsel ingezaaid.   

De gemeente kan de bosrand toch zelf snoeien?

Door te snoeien ontstaat er een steeds kaler aanzicht. Dit veroorzaakt op termijn kale stammen, wat op sommige plekken nu al zichtbaar is. Deze open plekken maken het bos kwetsbaarder. Juist door de bosrand iets terug te leggen en opnieuw te sluiten, verbeteren we het zicht, verhogen we de verkeersveiligheid en beschermen we het bosklimaat.

Blijft de rommel liggen?

Sommige takken en dode bomen laten we bewust liggen of staan. Het is leefgebied voor dieren, planten en schimmels en geeft langzaam voeding aan de bodem.

Van een deel van de takken maken we een takkenril wat dient al schuilplaats voor dieren. Een egel gaat daarin overwinteren. Als de takken verteren is dit voedsel voor de bodem.

Het herstelt tegelijk ook de sponswerking van de bodem. De bodem kan hierdoor meer vocht vasthouden. Wat ervoor zorgt dat het bos minder brandgevaarlijk is. 

Het is zo kaal… Komt het wel goed?

  • Jazeker. Alleen heeft de rand wel zo’n 5 jaar nodig voordat het er vol uit zal zien. Na de werkzaamheden ontstaat tijdelijk een open en kaal aanzicht. Na de afronding van de kabelwerkzaamheden richten we de bosrand opnieuw in. De bosrand heeft dan tijd nodig om zich te ontwikkelen tot een gevarieerde bosrand. Aan de buitenste bermrand zal een gebiedseigen kruidenmengsel worden ingezaaid. Dit zorgt in het eerste groeiseizoen al voor een aantrekkelijk aanzicht.

Wordt er gekapt voor de opbrengst?

Nee, de bomen zijn te jong en leveren geen geld op.

Worden alle bomen gekapt?

Sommige bomen worden gespaard, die worden voorzien van een lintje. De werkzaamheden zijn om deze bomen heen. Alle grove dennen gaan weg. Over een jaar of 20 verwachten we dat de den zich niet kan aanpassen aan het veranderende klimaat. 

Wat merkt u van de werkzaamheden?

U ziet vooral werkzaamheden in de berm. De weg wordt soms kortdurend afgesloten. 

Voetgangers kunnen tijdens de werkzaamheden gewoon het bos in. De parkeerhaven is tijdelijk niet toegankelijk.