La Sonnerie

Gemeentelijk monument

De gemeente Son en Breugel heeft in 2025 La Sonnerie aangekocht. De bestemming van het pand wordt nog bepaald.

Achtergrond

Het gebouwencomplex La Sonnerie (bestaande uit hoofdgebouw (klooster), kapel en school) heeft hoge cultuurhistorisch waarde vanwege de herinneringswaarde en de betekenis voor de geschiedenis van het dorpsleven van Son in de twintigste eeuw. De gebouwen verdienen op basis van de karakteristieke vormentaal, het sober materiaal- en kleurgebruik gecombineerd met de mate van gaafheid en herkenbaarheid alsmede zeldzaamheid, de status van gemeentelijk monument. 

Het voormalige hoofdgebouw (het klooster) is gelegen op een diep, breed perceel aan de in noord-zuid richting georiënteerde Nieuwstraat, van oudsher de doorgaande weg van Son en Breugel. Het perceel grenst aan de noordzijde aan de oostelijke bebouwing van de Nieuwstraat, aan de zuidzijde aan de loop van de Groote Beek. De oostzijde van het terrein wordt afgesloten door de Kloosterstraat. Het voormalige klooster met aangrenzende kapel is op de achterzijde van het terrein gesitueerd, met aan de voorzijde een grote open ruimte. Deze open ruimte is ingericht als ruime voortuin met voorplein. Het terrein wordt via een oprijlaan vanaf de Nieuwstraat ontsloten. In de oorspronkelijke situatie bevond zich aan de Nieuwstraat een oude boerderij/smidse, die in de jaren dertig is afgebroken. Met de sloop van de oude bebouwing langs de Nieuwstraat kwam het klooster zichtbaar voorzien van een verdieping. Het is niet duidelijk of dit aan de voorzijde of aan de achterzijde van het gebouw was of dat het hele gebouw betrof.

Het huidige aanzien van het complex stamt uit 1939. In 1938 kreeg architect Hendricus Martinus De Graaf uit ’s-Hertogenbosch opdracht voor het ontwerp van een kapel, een kleuterschool (inmiddels gesloopt) en de verbouwing van het bestaande hoofdgebouw. (Zie de originele blauwdrukken van bouwtekeningen bladzijde 6-8) De Aannemer van de bouw was J. de Bont uit Nieuwkuijk. De modernisering van het klooster betrof naast de nieuwbouw van de kapel een aantal interne verbouwingen van het hoofdgebouw. De belangrijkste ingrepen waren de transformatie van de oude kapel op de verdieping tot slaapzaal en de bouw van een kelder met centrale verwarming en schoorsteen. Ook het exterieur werd gewijzigd. Er werd een nieuwe gevel voor de bestaande voorgevel geplaatst. De nieuwe voorgevel werd in dezelfde hardsteenvorm opgetrokken als de kapel om de eenheid van kapel en klooster te waarborgen. De oorspronkelijke gevelopeningen van het hoofdgebouw bleven behouden en ook het karakteristieke klokkentorentje op het dak bleef intact.

Sinds de bouw van het klooster in 1878 hebben er niet alleen diverse verbouwingen en nieuwbouw plaatsgevonden, ook is de functie van het gebouw meermaals gewijzigd. Aanvankelijk was het gebouw bestemd voor de huisvesting van de Zusters van Liefde, die zich vooral richtten op het geven van onderwijs en het verzorgen van zieken. Naast woon-en slaapruimte en een kapelruimte voor de zusters voorzag het oorspronkelijke gebouw in leslokalen. Dit veranderde met de bouw van een meisjesschool in 1906. De aanwezige leslokalen werden in de jaren twintig verbouwd voor de opvang van zieken en bejaarden. Met de bouw van een nieuwe kapel in 1939 werd ook de bestaande kapelruimte op de verdieping verbouwd tot slaapzaal. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kregen de zusters met afwisselende bewoners te maken, waaronder een groep seminaristen van Beekvliet, maar ook de Duitse bezetter en de geallieerden verbleven korte of langere tijd binnen de muren van het klooster en de nabijgelegen kleuterschool. In de naoorlogse periode nam de groei van de bevolking van Son en Breugel en daarmee de vraag naar onderwijs toe. Ook bestond de bevolking niet langer uit hoofdzakelijk rooms-katholieken. Door de bevolkingstoename en de veranderde bevolkingssamenstelling werden er elders in het dorp nieuwe scholen gebouwd, waaronder ook de openbare. In 1969 opende de nieuwe meisjesschool aan de Vijverberg en kwam de rooms-katholieke meisjesschool aan de Nieuwstraat leeg te staan. Ook steeg de leeftijd van de zusters en was er maar weinig nieuwe aanwas. Eind jaren zestig werd daarom besloten het hoofdgebouw om te vormen tot een rusthuis voor haar oorspronkelijke, inmiddels veelal bejaarde bewoonsters. In 1990 vertrokken de laatste zusters uit het klooster. In 1991 werd het complex verkocht en kregen de gebouwen van de Zusters van Liefde een nieuwe functie. In 1994 opende hotel en restaurant ‘La Sonnerie’ in het voormalige kloostercomplex. De naam ‘La Sonnerie’ was een verwijzing naar het oude kloosterklokje op het dak en stond symbool voor haar vroegere bewoonsters: de Zusters van Liefde. In januari 2024 is het complex overgegaan op een nieuwe eigenaar.